Ο "Οδυσσεβάχ" η δεύτερη παράσταση του 9ου Φεστιβάλ Θεάτρου Αίγινας

Του κ. Ανέστη Κορνέζου.

Φωτό: Ειρήνη Κουνάδη

 

Ο Οδυσσεβάχ παίχτηκε για πρώτη φορά το 1981 σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, με σκηνικά και κοστούμια του Γιώργου Πάτσα και μουσική του Διονύση Σαββόπουλου.
Δέκα χρόνια μετά την πρεμιέρα του, το έργο αποτέλεσε το αποκορύφωμα της μέχρι τότε πορείας της Παιδικής Σκηνής. Μαζί με ελάχιστα άλλα, θεωρήθηκε σταθμός στην ιστορία της ελληνικής δραματουργίας για παιδιά ενώ η συγγραφή του λογίζεται έως σήμερα αυτόνομο κεφάλαιο στην ιστορία του θεάτρου για παιδιά στην Ελλάδα.

Όπως εξιστορεί στο πρόγραμμα της τότε παράστασης, η Καλογεροπούλου πήρε το πρώτο ερέθισμα για τη συγγραφή του έργου από το βιβλίο του παιδοψυχίατρου Μπρούνο Μπέτελχαϊμ «Η ψυχανάλυση των παραμυθιών.» Για τον Μπέτελχαϊμ, το παραμύθι απευθύνεται τόσο στα παιδιά όσο και τους ενήλικες, μεταδίδοντας σημασίες και νοήματα που αγγίζουν την ανθρώπινη προσωπικότητα σε όλα τα επίπεδα και τα στάδια της ζωής. Γραμμένο όπως ένα παλιό παραμύθι, το έργο του Οδυσσεβάχ σηματοδότησε το πέρασμα από μια παράσταση για παιδιά σε μια παράσταση που απευθυνόταν με την ίδια αμεσότητα και σε νέους αλλά και ενήλικες..
Ο Οδυσσεβάχ ξεκινά με ένα παραμυθά που ενώ αρχίζει να αφηγείται μια ιστορία, μπερδεύεται και αναμιγνύει το ένα παραμύθι με το άλλο. Τελικά, αποφασίζει να φτιάξει μια δική του ιστορία χρησιμοποιώντας όποια στοιχεία του αρέσουν από όλα τα παραμύθια που ξέρει. Έτσι, φτιάχνει την ιστορία του Οδυσσεβάχ από την Ιθαγδάτη, που, κουρασμένος πια από τους πολέμους, ξεκινά το ταξίδι του γυρισμού στην πατρίδα μαζί με τους συντρόφους του. Αλλά ο καιρός γυρίζει και το καράβι φεύγει από το δρόμο του και χάνεται.
Η συγγραφή του Οδυσσεβάχ συνδυάζει τα κοινά θέματα και τις κοινές καταστάσεις πίσω από τα λαϊκά παραμύθια. Η καθολικότητα και η σοφία της λαϊκής παράδοσης εκφράζονταν μέσα από τη σύζευξη στοιχείων από διαφορετικές πολιτιστικές παραδόσεις, συντελώντας στη συνειδητοποίηση μιας ευρείας πολιτιστικής συνείδησης μέσω της θεατρικής εμπειρίας. «Το τόλμημα θα τρόμαζε και τους εμπειρότερους συγγραφείς», είχε γράψει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, «γιατί είναι τόλμη να μεταφέρεις ένα κλασσικό έπος στη σκηνή και θα έλεγα πως είναι σχεδόν αποκοτιά να το ανακατέψεις με ένα ανατολίτικο παραμύθι».
Η ιστορία αποσκοπεί στη ψυχαγωγία του θεατή αλλά και το βίωμα της καλλιτεχνικής εμπειρίας, χωρίς όμως την ίδια στιγμή να στερείται νοήματος και παιδαγωγικής χρησιμότητας. Η δύναμη της θέλησης και η προσήλωση στο στόχο του αποτελούν τα στοιχεία που έκαναν τον ήρωα να ξεχωρίσει από τους συντρόφους του και να υπομείνει με γενναιότητα μέχρι τέλους όλες τις δυσκολίες. Η επιμονή του στη μνήμη, ακόμα και αν αυτή προϋπόθετε δύσκολους αγώνες, ήταν αυτό που τον έκανε να φτάσει στον προορισμό του και να γίνει σοφότερος και ξακουστός στις γενιές των ανθρώπων.
Υπάρχουν θεατρικά έργα - διαμάντια. Εκεί το παιδί βρίσκει το καλύτερο παιχνίδι του, βρίσκεται στο δικό του ανατρεπτικό κόσμο, διασκεδάζει και συμμετέχει. Το έργο είναι διδακτικό, αν θέλετε με την πιο παιδαγωγική έννοια, αλλά χωρίς ίχνος διδακτισμού. Μιλάμε για καθαρό θέατρο και μάλιστα πρώτης γραμμής. Όπως και οι επόμενες παραστάσεις που μας επιφυλάσσει το Φεστιβάλ.